مسائل متفرقه خرید و فروش
سوال: استدعا دارم فتوای مبارک در موارد ذیل به اطلاع مقلدین برسد: الف. آیا قبض و اقباض در قطعیت و نفوذ بیع موثر بوده و ضروری است؟
جواب: با اجراء صیغه، قبض و اقباض در تحقق بیع معتبر نیست. بلی در بیع صرف تقابض در مجلس و در بیع سلم قبض ثمن قبل از تفرق از مجلس عقد معتبر است و معاطاه به قبض و اقباض محقق می شود تفاصیل این مسائل را در کتاب های فقهی ملاحظه نمایید. والله العالم.
ب. آیا در این امر بین معاملات کوچک و عرفی و بزرگ فرقی است؟
جواب: فرقی نیست. والله العالم.
ج. در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا قبض و اقباض تمامی ثمن و مثمن شرط است یا چنانچه قسمتی از ثمن تأدیه شود، معامله بیع محقق میگردد، و قبض و اقباض کل ثمن و مثمن از آثار و الزامات ناشی از عقد بیع می باشد؟
جواب: در مواردی که قبض و اقباض شرط است به نسبت آنچه قبض و اقباض شده معامله محقق می شود. والله العالم.
سوال: فروش یک ملک به صورت زمانی به چند نفر چه حکمی دارد؟ (مثلاً ملکی به چهار نفر فروخته شده و این ملک در هر فصل سال در اختیار مالک همان فصل باشد که خودش استفاده کند یا اجاره دهد و یا…)
جواب: فروش ملک به صورت مذکور شرعی نیست. والله العالم.
سوال: اینجانب در سال 66، منزلی در تهران به قیمت عادلانه آن روز خریداری نمودم که مساحت آن 1053 متر می باشد که تا سال 66 چند دست معامله شده اکنون متوجه شده ام قسمتی از آن، سند رسمی دارد و قسمتی ندارد ولی معامله به طور شرعی انجام و بیع نامه با تراضی طرفین انجام شده است; آیا این معامله صحیح بوده است؟
جواب: در مورد سوال چنانچه منزل مذکور در تصرف شخصی بوده و متصرف به عنوان مالک بلا منازع آن منزل را به شما فروخته و مدعی دیگری با مدرک شرعی به عنوان مالکیت همه و یا بعض آن منزل در بین نیست ابتیاع شما شرعاً محکوم به صحت است و هر گونه تصرف در آن منزل برای شما شرعاً محکوم به حلیت است و سند رسمی نداشتن قسمتی از آن منزل ضرر ندارد. والله العالم.
سوال: بیع کالی به کالی چه نوع بیعی است وحکم آن در شرع و حقوق موضوعه به چه صورت می باشد؟
جواب: اگر جنسی را بفروشد و قرار بگذارد که بعد از مدتی تحویل دهد و پول آن را هم بعد از مدتی بگیرد معامله کالی به کالی و باطل است. والله العالم.
سوال: قصد انشاء در عقد را شرح دهید.
جواب: انشاء به معنی ایجاد کردن در مقابل اخبار که به معنی خبردادن است و در آن احتمال صدق و کذب می رود بر خلاف انشاء که صدق و کذب در آن معنی ندارد مثلاً اگر انسان بگوید فلان چیز را فروختم دو معنی ممکن است داشته باشد یکی این که خبر دهد از این که جنس خود را فروخته ام که این اخبار است و دیگر این که در هنگام معامله به مشتری بگوید این جنس را به شما فروختم و با این جمله (فروختم) قصد ایجاد بیع معین داشته باشد. والله العالم.
سوال: اگر در معامله ای، فروشنده توسط فاکس پیشنهاد کامل فروش مکتوب خود را ارسال و خریدار نیز قبولی خود را توسط فاکس برای فروشنده ارسال نماید آیا ایجاب و قبول و نتیجتاً، عقد بیع محقق میگردد یا حتماً قرارداد مبایعه نامه حضوری لازم است؟ و در صورتی که انجام معامله توسط ارسال فاکس نافذ باشد، چنانچه طرفین پس از اجرای عقد بیع توسط فاکس پس از مدتی یکدیگر را ملاقات نمایند و حضوراً نیز مبایعه نامه کتبی تنظیم نمایند که کاملاً مطابق با مفاد فاکس های قبل باشد، آیا عقد انجام شده از زمان صدور فاکس های ایجاب و قبول واقع و محقق شده است یا از زمان صدور مبایعه نامه که فرضاً در 3 ماه بعد نوشته شده است؟
جواب: تحقق خرید و فروش به صورت مذکور، چنانچه عرفاً صدق موالات بین ایجاب و قبول کند، بعید نیست بنابراین تاریخ وقوع عقد، زمان وصول فاکس جواب به فروشنده است. والله العالم.
سوال: شخصی 500 بسته چای خارجی فروخته به وزن هر کدام یک کیلوگرم و قیمت هم تعیین کرده هر کیلو 2320 تومان و کل وجه را هم دریافت نموده حال وزن هر بسته 10 مثقال کم است به فروشنده میگویم که این مقدار از وزن کسری دارد می گوید چای خارجی است و بسته بندی شده از خارج بوده و کسری مربوط به من نیست با وجود این که 25 کیلو کم است و علی هذا پنجاه و هشت هزار تومان ضرر برای من می باشدو من از ایشان هر بسته ای یک کیلو خریدم در این رابطه نظر مبارک را مرقوم فرمایید.
جواب: در فرض سوال، چنانچه معامله را به وزن معلوم انجام داده اید، آن مقدار را که کم است طلبکارید و حق مطالبه دارید و اگر بسته ای معامله کرده اید و به نحو مصالحه بوده و وزن دقیق مطرح نبوده فقط معامله روی بسته های معروف به یک کیلوئی انجام شده هرچند شما تصور می کرده اید که یک کیلو تمام است حق مطالبه ندارید و اگر نزاع موضوعی در بین باشد مرافعه شرعیه لازم است. والله العالم
سوال: در بازار معمول شده عمده فروشان اجناس را با ظرف وزن و خرید و فروش می کنند مثلاً میگوید یک کیسه برنج می خواهم فروشنده با گونی وزن و به قیمت برنج پول ظرف را می گیرد در صورتی که وزن ظرف هم معلوم نیست و خریدار هم می داند و از موضوع اطلاع دارد و در خرده فروشی هم چیزهایی با پاکت وزن می شود و نان های شیرینی که با جعبه فروخته می شود نظر مبارک در این معاملات چیست؟
جواب: خرید و فروش به نحو مذکور در سوال اشکال ندارد. والله العالم.
سوال: اینجانب از طرف شخصی وکیل شده ام که یک تانکر فلزی را به مبلغ 200000 ریال بفروشم ولی پس از مراجعه به مشتری، مشتری حاضر شد که تانکر را به مبلغ هیجده هزار الی نوزده هزار تومان خریداری نماید. اینجانب به صاحب تانکر اطلاع دادم ولی او گفت تانکر را خودم نیاز دارم و آن را نفروشید، ولی بنده به لحاظ این که خیال کردم صاحب تانکر به خاطر ما به التفاوت در قیمت بیست و نوزده هزارتومان حاضر به فروش نشد. پس از صحبت با مشتری او را راضی به پرداخت بیست هزار تومان نمودم و تانکر را به او فروختم ولی پس از دو ساعت از وقوع معامله صاحب تانکر به بنده اطلاع داد که راضی به فروش تانکر نیستم و نبوده ام. مشتری میگوید من تانکر را به شخص ثالثی فروخته ام و حاضر به بازگرداندن آن نیستم. لذا از حضرتعالی تقاضا داریم که حکم شرعی را در خصوص موضوع بیان فرمایید که آیا معامله قابل فسخ است و یا صور دیگری وجود دارد؟
جواب: در فرض سوال، ظاهر گفته موکل که (نفروشید) عزل شما از وکالت است علی هذا معامله فضولی است و با رد مالک باطل و بیاثر است. والله العالم.
سوال: شخصی به نام زید به شخص دیگری مبلغ صد و یا دویست هزار تومان می دهد و آن را برای خریدن جنسی مانند برنج و غیره وکیل می کند و سپس همان جنس را به قیمتی که وکیل و موکل هر دو بر آن قیمت راضی باشند به وکیل می فروشد لطفاً بفرمایید که این گونه بیع و شراء از نظر اسلام صحیح است یا نه؟
ثانیاً : این که اگر موکل ثمن بیع فوق الذکر را به طور اقساط یک ساله از وکیل وصول کند به این صورت که چند هزار تومان هر برج «از وکیل که مشتری همان جنس می باشد» وصول کند و ما بقی ثمن را هم در پایان سال وصول کند چه حکمی دارد؟
جواب: در مورد سوال، چنانچه معامله انجام شده سلف نبوده، فروش آن به وکیل، قسطی و یا نقدی اشکال ندارد و اگر سلف خریده بعد از رسیدن اجل می تواند به وکیل بفروشد. والله العالم.
سوال: شخصی واسطه شده و پول را داده از طرف یکی از تجار مقدار زیادی موم و عسل خریده پس از خرید، معلوم شده مورد معامله (موم ـ عسل) مال دیگری بوده که سرقت کرده بودند الآن پول واسطه پا در هوا مانده و طرف حساب پول آن را نمی دهد. لطفاً حکم شرعی را بیان بفرمایید.
جواب: اگر واسطه، وکیل از طرف خریدار بوده و کوتاهی در تحقیق نکرده است و جنس مذکور را با اطلاع موکل خریداری نموده، موکل باید طلب وکیل را بپردازد و در نزاع موضوعی مرافعه شرعیه لازم است. والله العالم.
سوال: اینجانب حدود 8 ماه قبل مقدار معینی فاستونی با قیمت تعیین شده و با محاسبه 1% عوارض شهرداری طی قرارداد رسمی از شرکتی نقداً خریداری نمودم که قرار شد بعد از دریافت تمام وجه پارچه، در ظرف حداکثر یک ماه، شرکت به قرارداد خود عمل نماید. نه تنها شرکت در تحویل جنس به تعهدات خود پایبند نبوده هر چندگاه به بهانه های واهی از قبیل نوسان قیمت ارز و مواد اولیه و یک مرتبه (از روی نارضایتی) 2000 ریال در هر متر و مرتبه دیگر نیز 1500 ریال در هر متر ما به التفاوت گرفت و بعد از مدت حدود 250 روز جنس را تحویل داده است و چون مبالغ دریافتی اضافی (جمعاً 3500 ریال در متر) از روی نارضایتی و بالاجبار بوده است و با توجه به این که در ابتدا قیمت و مدت معامله شرعاً تعیین گردیده بوده است از نظر شرعی این معامله چه تکلیفی دارد و آن مدت اضافی که پول اینجانب نزد شرکت بوده است، آیا اینجانب حقی بر ادعای خسارت دارم. خواهشمند است نظر خود را اعلام فرمایید.
جواب: به طور کلی بعد از انجام معامله، فروشنده حق ندارد به جهت نوسان قیمت و غیره چیزی زائد بر قیمت تعیین شده در هنگام معامله بگیرد و اگر بدون رضایت خریدار چیزی از او بگیرد ضامن است و اما خریدار برای دیر تحویل دادن جنس از طرف فروشنده حق مطالبه چیزی ندارد گرچه اگر فروشنده بدون عذر جنسی را در موقع مقرر تحویل ندهد مرتکب معصیت شده است. والله العالم.
ثبت دیدگاه