احکام اجاره
سوال: در اجاره، فقهاء می فرمایند: «وتُملک الاجره بالعقد ویجب تسلیمها بتسلیم العین الموجره و إن کانت علی عمل فبعده». آیا این که الآن متداول است که در پایان ماه کرایه را می پردازند خلاف ضوابط شرعی است و اگر موجر و صاحب خانه اول ماه بعد از تحویل خانه مطالبه کرایه کرد آیا حق دارد یا مثلاً در معامله ای که خانه را یک ساله یا دو ساله کرایه داده در ابتدای اجاره کرایه یک ساله و دوساله را می تواند مطالبه کند؟
جواب: به طور کلی موجر مالک تمام مال الاجاره در ذمه مستأجر می شود و با تسلیم عین مورد اجاره حق مطالبه اجرت تمام مدت را دارد. بلی اگر مستأجر بر او شرط کرده باشد که به طور اقساط بپردازد یا عقد اجاره مبنی بر آن شرط باشد قبل از رسیدن موعد هر قسط حق مطالبه آن را ندارد. والله العالم.
سوال: اینکه فقهاء فرموده اند: «ولو ظهر فیها (فی الأجره) عیب فللأجیر الفسخ أو الأرش مع التعیین و مع عدمه یطالب بالبدل و قیل له الفسخ». آیا پس از پایان کار که قاعده در همان زمان اجرت را دریافـت می کند اگر مواجه با عیب در اجرت شـد می تواند فسخ کند؟ آیا در وقتی که کار پایان گرفته فسخ اجاره چه معنی دارد؟ و اگر قبل از انجام کار بوده خوب طبق فرموده خود فقهاء هنوز اجرت را دریافت نکرده یعنی اجیر حق تحویل گرفتن آن را ندارد تا مواجه با معیوب بودن اجرت گردد؟
جواب: به نظر حقیر جواز اخذ ارش در صورت مفروضه محل اشکال است بنابراین اجیر می تواند اگرچه بعد از انجام کار باشد معامله را فسخ نماید و اجرهالمثل عمل خود را دریافت کند و اگر قبل از انجام عمل نیز عیب اجرت معلوم شد اجیر می تواند اجاره را فسخ نماید یا به همان اجرت عمل را انجام دهد. والله العالم.
سوال: اگر موسسه و یا شخص دیگری، حق کسی را مثل کارگر و یا کسی که کار دیگری انجام داده باشد، ندهد، در حالی که قبلاً شرط کرده بودند که فلان مقدار اجرت بگیرد، آیا شخص طلبکار می تواند به جای آن مبلغ، جنس و یا پولی از آن محل بردارد؟
جواب: اگر شرعاً طلب دارد و نمی تواندآن را وصول کند باید به حاکم شرع مراجعه نماید تا با عدم امکان وصول، با اجازه حاکم شرع از مال مدیون تقاص نماید. والله العالم.
سوال: موسس یک مدرسه غیرانتفاعی به موجب قراردادی دست نویس مدیریت دبستان را به شخصی واگذار و مبلغی را ماهیانه به عنوان اجرت تعیین می نماید و برای اطمینان بیشتر از صحت کار، قرارداد دو ساله تعیین می کند با آغاز سال تحصیلی موسس توانایی لازم را در مدیر ندیده و موارد ضعف را از قبیل چگونگی انتخاب معلمان، حضور و غیاب، میزان حقوق پرسنل و… را به او تذکر داده و از آقای مدیر می خواهد که در سال تحصیلی دوم متعهد گردد موارد ضعف تکرار نگردد آقای مدیر حاضر به پذیرفتن نکات ذکر شده نگردیده و مدرسه را رها و خود اقدام به تأسیس مدرسه جدید نموده و بخشی از دانش آموزان را برای ثبت نام به مدرسه خود برده و استعفاء خود را کتباً اعلام داشته است. با توجه به صورت مسأله فوق لطفاً اعلام فرمایید تأسیس مدرسه جدید و بردن دانش آموزان موجب خسارت و ضرر مالی سنگین به موسس گردیده آیا جبران ضرر وارده به عهده آقای مدیر می باشد یا خیر؟
جواب: در فرض سوال، تأسیس مدرسه جدید برای مدیر مذکور شرعاً اشکالی ندارد و دانش آموزان هم چنانچه به اختیار اولیائشان به مدرسه جدید رفته باشند اشکال ندارد. بنابر این چنانچه به خاطر این امر بعض منافع موسس مدرسه اول، منتفی شود ضمانی بر عهده مدیر نیست. والله العالم.
سوال: در بعضی روستاها معامله ای به قرار زیر صورت می گیرد: شخصی چند گوسفند را به قول خودشان از دیگری اجاره کرده وتا مدت مثلاً یک سال خرج حیوانات را داده و از منافعشان بهره مند می شود و پس از اتمام مدت همان گوسفندان را به صاحب آن ها رد نموده و به ازای هر یک هم مبلغی می پردازد. لطفاً بفرمایید این معامله چه حکمی دارد؟
جواب: اجاره گوسفند برای استفاده از شیر آن جایز است. والله العالم.
سوال: نظر اسلام را پیرامون مسأله ذیل که در بانک ها یا شرکت ها توسط اشخاص حقوقی و بعضاً اشخاص حقیقی صورت می گیرد بیان فرمایید. ملکی با مشارکت مدنی خریده می شود و آن را به دیگری اجاره به شرط تملیک می دهند که پس از پرداخت مبلغ مورد قرارداد ـ که طبعاً بیش از مبلغی است که ملک با آن خریده شده ـ مال او شود؟
جواب: معامله مذکوره اشکال ندارد و موقعی که مدت اجاره تمام شد بر موجر واجب است ملک را مجاناً به مستأجر بدهد. والله العالم.
سوال: چنانچه شخصی برای انجام حاجتش هزینه راه و غذای فردی را بدهد و یا این که بگوید پس از بازگشت هزینه های مذکور را می پردازم ولی فرد اجیر شده در مسـیر به دوستی برخورد و به دنبال تعارفات، کرایه راه و غذا و یا یکی از این دو را این دوست پرداخت کرد. آیا در هر دو حالت، فرد اجیرشده می تواند هزینه یک نفر (یعنی خودش) را مطالبه و مالک شود؟
جواب: بلی مطالبه هزینه راه در هر دو صورت بیاشکال است. والله العالم.
ثبت دیدگاه