تبدیل و تخریب مسجد
سوال: مسجدی است در شهرستان یزد به طول و عرض 5 × 5 متر یا… مسجد قدیمی بوده و در زیرِزمین واقع شده به طوری که سقف قسمتی از آن با کف کوچه همسان است. به دلیل این که بد مسیر بوده مورد بیتوجهی کامل قرار گرفته بود و نزدیک به 15 سال متروکه و محل ارتکاب انواع کار های خلاف شرع و اخلاق (از قبیل اعتیاد، مسائل اخلاقی مفسده دار و مخفیگاه دزدان) گشته بود در سال 1370 با همّت 4 نفر از جوانان محل تعمیر جزیی و افتتاح گردید که تاکنون نماز جماعت و دعای ندبه و جلسات قرآن در آن برپاست لکن چون مسجد تقریباً به صورت مخروبه درآمده است و ترک های متعدد دارد و از طرفی فاقد دستشویی و توالت و فضای مناسب می باشد با تلاش پیگیر، زمینی در حدود 400 متر مربع چسبیده به محل مسجد تهیه شده است، اکنون میخواهیم چنانچه شرع مقدس اجازه دهد قسمتی از مسجد را به کوچه بیفزاییم تا هم برای مسجد بهتر شود و هم برای اهالی رفع مشکل شود و در مقابل چند برابر به وسعت مسجد افزوده و با یاری خداوند متعال یک مجموعه فرهنگی جامع که مورد رضای حضرت مهدی علیه السلام باشد ایجاد نماییم. ما در مقابل شرع مقدس خاضع و فرمانبرداریم.
جواب: خداوند به شما در مقابل خدماتی که کرده اید پاداش مضاعف عنایت فرموده و شما را همیشه به امور خیر موفق بدارد و البته کار خیر کاری است که در نظر شرع مقدس خیر محسوب شود. ترمیم بعض نواقص مسجد مذکور، و ضمیمه نمودن زمین مجاور به آن همه خیراست ولی مسجد تا ابد مسجد است و قابل تبدیل نیست حتی نسبت به مقدار بسیار مختصر بنابراین جایز نیست چیزی از آن به کوچه افزوده شود. والله العالم.
سوال: شخصی زمینی جهت مسجد واگذار نموده و صیغه عربی جاری نشده و به اندازه دو متر دیوار مسجد ساخته شده اما هنوز مسجدیت بر آن ثابت نشده اتفاقاً جایش بسیار ناهموار است حتی جایی واقع شده که زباله های همسایگان در آن ریخته می شود. آیا می شود این مسجد را بفروشند و جای مناسب دیگری برای آن مسجد مشخص کنند؟
جواب: در فرض سوال، که زمین را جهت مسجد در اختیار مومنین قرار داده و مقداری هم از دیوار مسجد بنا شده فروش و تبدیل آن محل اشکال است و لو این که هنوز نمازی به عنوان مسجد در آن محل خوانده نشده باشد. والله العالم.
سوال: مسجدی چندین سال می باشد که ساخته شده فعلاً میخواهند مقداری از مسجد به حیاط و مقداری را هم به کوچه بدهند آیا صحیح است یا اشکال دارد؟
جواب: آنچه به عنوان مسجد ساخته شده و در اختیار مردم بوده و در آن نماز خوانده اند، واگذاری آن به کوچه و یا حیاط مسجد جایز نیست. والله العالم.
سوال: مسجدی قدیمی در این محل بوده که با خشت و گل ساخته شده بود و در حال حاضر به کلی خراب شده و مسجدی نیز در محل وجود ندارد و در ضمن مسجد محل کوچک بوده و از طرفی اشخاص خیری زمین خوب برای ساختمان مسجد واگذار کرده اند که برای ساختمان مسجد خیلی مناسب تر از جای قبلی است. سوال از محضر مبارک این است که آیا اجازه می فرمائید که مسجد در زمین مناسب تر ساخته شود؟
جواب: مسجد قبلی و لو خراب شده باشد از مسجد بودن خارج نمی شود سزاوار است اهالی محترم، همان مسجد قبلی را تعمیرکنند البته بزرگ نمودن آن مسجد اگر محل دارد و همچنین ساختن مسجد دیگر مانعی ندارد. والله العالم.
سوال: روستای ما بیش از سه هزار جمعیت دارد و فعلاً شش مسجد وجود دارد، شخصی زمینی را وقف مسجد کرده و الآن هم به آن مسجد نیازی نیست و اطراف آن زمین مذکور هم دیواری کشیده نشده و نمازی هم در آن خوانده نشده و فعلاً محل رفت و آمد و ریختن زباله شده است و در ضمن، آن شخصی که این زمین را وقف کرده از دنیا رفته، سوال ما این است. آیا اجازه می دهید آن زمین را بفروشیم؟ و اگر اجازه فروش دادید، آیا پولش را می توانیم خرج عمران روستا از جمله آسفالت کنیم؟
جواب: در مورد سوال، چنانچه در زمین مذکور به عنوان مسجدیت آن محل نمازی خوانده شده و یا اگر نماز خوانده نشده مسلمین آن زمین را از واقف به عنوان زمین مسجد تحویل گرفته و دور زمین دیوار مختصری و یا علامت دیگری قرار داده باشند فروش و تبدیل آن جایز نیست ولی اگر نمازی در آن محل به عنوان مسجد خوانده نشده و مسلمین هم به نحو مذکور آن را تحویل نگرفته اند قبض محقق نشده و وقف باطل است و زمین متعلق به ورثه واقف زمین است می توانند بفروشند و پول آن را در هر موردی که خواستند مصرف کنند. والله العالم.
سوال: زمینی را صیغه وقف برای مسجد خوانده اند و فعلاً به صورت مسجد می باشد و تقریباً شانزده متر از آن زمین بَرِ خیابان می باشد و مناسب یک باب مغازه می باشد از جهتی هم این مسجد موقوفه ندارد. آیا برای هزینه حقوق خادم و آب و برق و گاز اجازه می فرمایید این زمین مغازه شود و مال الاجاره آن را برای تأمین هزینه مسجد به مصرف برسانند؟
جواب: در فرض مذکور تبدیل زمین مسجد به مغازه جایز نیست. والله العالم.
سوال: در روستایی ارامنه زندگی می کردند زمانی که از آنجا رفتند، مسلمانان آنجا را خریدند و ساکن شدند و کلیسای آن ها را به مسجد تبدیل کردند. حالا شخصی حاضر شده آن مسجد را خریداری کند و جای آن را منزل مسکونی برای خودش بسازد و با پول آن درجای دیگری مسجد بسازند و مردم هم کمک میکنند. بفرمایید:
1. زندگی کردن در آن منزلی که در جای مسجد ساخته شده است آیا جایز و صحیح است یا خیر؟
2. نماز خواندن در آن مسجدی که با پول آن مسجد اولی ساخته شده است صحیح می باشد یا خیر؟
جواب 1 و 2: در فرض سوال که کلیسا را قبلاً خریداری و تبدیل به مسجد نموده اند دیگر خرید و فروش و تبدیل آن به خانه و غیره جایز نیست یعنی کلیسای قبلی فعلاً مسجد است و احکام مسجد بر آن مترتب است مثلاً تنجیس آن و توقف جنب در آن حرام است و منزل کردن آنجا غصب و حرام است و نمازخواندن در محلی که با پول مسجد قبلی خریداری شده و مسجد ساخته شده اگر معامله به صورت عین به عین بوده معامله باطل و نماز خواندن در آنجا اشکال دارد ولی اگر معامله مسجد دوم به ذمه بوده خواندن نماز اشکال ندارد. والله العالم.
سوال: چنانچه چند نفر به علت عدم توجه به مسأله شرعی مسجدی را به بهانه تعریض خیابان به کلی خراب کرده باشند و حال آن که بودن مسجد ضرری به خیابان نداشته، اکنون وظیفه آن چند نفر و سایر مسلمانان نسبت به زمین و مصالح آن مسجد چیست؟
جواب: حکم مسأله واضح است تخریب مسجد مذکور جایز نبوده، کسانی که مسجد را تخریب نموده اند باید دوباره مسجد را بسازند و زمین آن هم و لو ساختمان آن تخریب شده باشد حکم مسجد را دارد و تنجیس آن حرام است و همچنین سایر احکام مسجد بر آن مترتب می شود. والله العالم.
سوال: تخریب بعضی از مساجد به علت واقع شدن آن ها در عقب نشینی خیابان به نظر حضرتعالی جایز است؟
جواب: تخریب مسجد جایز نیست. والله العالم.
سوال: مسجدی وقف در زمین وقف است، آیا می شود آن را به حسینیه تبدیل کرد و اگر قابل تبدیل باشد آیا احکام مسجدیت از بین میرود یا خیر؟
جواب: اگر زمین موقوفه را برای مسجد اجاره کرده اند، تا مدت اجاره باقی است، تبدیل مسجد به حسینیه جایز نیست و احکام مسجد باقی است و پس از تمام شدن اجاره حکم مسجد برداشته می شود. والله العالم.
سوال: عکس مسأله بالا چطور است. حسینیه موقوفه در زمین موقوفه را می شود به مسجد تبدیل کرد؟
جواب: تبدیل حسینیه نیز به مسجد به نحو مرقوم در جواب فوق جایز نیست. والله العالم.
ثبت دیدگاه