مسائل شرعی متفرقه

مسائل شرعی متفرقه

مسأله 2823. اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می‎تواند از آن جلوگیری کند، و چنان‌چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می‎تواند از صاحب درخت بگیرد.

مسأله 2824. جهیزیه‎ای که پدر به دختر می‎دهد، اگر مثلاً به واسطه صلح یا بخشش ملک او کرده باشد، نمی‎تواند از او پس بگیرد، و اگر ملک او نکرده باشد، پس‌گرفتن آن اشکال ندارد.

مسأله 2825. اگر کسی بمیرد، ورثه بالغ او می‎توانند از سهم خودشان خرج عزاداری میت نمایند، ولی از سهم صغیر نمی‎شود چیزی برداشت.

مسأله 2826. اگر انسان غیبت مسلمانی را بکند، اگر مفسده‎ای پیدا نشود و آن مسلمان از شنیدن این حرف اذیت نمی‎شود خوب است از آن مسلمان خواهش کند که او را حلال نماید، و چنان‌چه ممکن نباشد، برای او از خدا طلب آمرزش کند، و اگر به واسطه غیبتی که کرده توهینی به آن مسلمان شده، در صورتی که ممکن است، باید آن توهین را بر طرف نماید.

مسأله 2827. انسان نمی‎تواند بدون اذن حاکم شرع از مال کسی که می‎داند خمس نمی‎دهد، خمس را بردارد و به حاکم شرع برساند.

مسأله 2828. آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام می‎باشد، اگر نوحه یا روضه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است، ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد اشکال ندارد.

مسأله 2829. کشتن حیوانی که اذیت می‎رساند و مال کسی نیست، اشکال ندارد.

مسأله 2830. جوایزی که بانک‎ها برای تشویق صاحبان حساب قرض الحسنه می‎دهند، حلال است.

مسأله 2831. اگر چیزی را به صنعت‎گری بدهند که درست کند و صاحب آن نیاید آن را ببرد، چنان‌چه صنعت‎گر جستجو کند و از پیداکردن صاحب آن ناامید شود، باید آن را به نیت صاحبش صدقه بدهد، و می‎تواند به مقدار مزد کاری که انجام داده از آن بردارد، و بنابر احتیاط برای صدقه‌دادن و مزد برداشتن از حاکم شرع هم اذن بگیرد.

مسأله 2832. سینه‌زدن در کوچه و بازار با این که زنان عبور می‎کنند، در صورتی که سینه‌زن پیراهن پوشیده باشد اشکال ندارد؛ و نیز اگر جلوی جمعیت عزادار بیرق و مانند آن ببرند، مانعی ندارد، ولی باید استعمال آلات لهو نشود.

مسأله 2833. تعزیه و شبیه‌خوانی اگر مشتمل بر آلات لهو از قبیل طبل و شیپور و صنج نباشد، و اشعار دروغ و غنا نخوانند، و مرد لباس زن نپوشد، و اجتماع مرد و زن در یک جا نباشد، اشکال ندارد؛ ولی سزاوار است که به تعزیه‌خوانی تنها اکتفا نکنند، و مجالس روضه که در آن‌ها علاوه بر ذکر مصائب حضرت خامس آل عبا‎ علیه ‌السلام، معارف و عقاید اسلامی و تفسیر آیات و احادیث و احکام شرعیه بیان می‎شود نیز تشکیل دهند.

مسأله 2834. گذاشتن دندان طلا و دندانی که روکش طلا دارد، برای زن مانعی ندارد، و برای مرد اگر زینت حساب شود، جایز نیست.

مسأله 2835. حرام است انسان استمناء کند، یعنی با خود کاری کند که منی از او بیرون آید.

مسأله 2836. تراشیدن ریش و ماشین‌کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد، حرام است، و در این حکم تمام مردم یکسان هستند، و حکم خدا به واسطه مسخره مردم تغییر نمی‎کند. پس کسی هم که اول تکلیف اوست، یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره می‎کنند، چنان‌چه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن ریش باشد، حرام می‎باشد.

مسأله 2837. مستحب بلکه احوط است که ولیّ بچه پیش از آن که بچه بالغ شود او را ختنه نماید، و اگر او را ختنه نکند، بعد از بالغ‌شدن بر خود بچه واجب ‎است.

مسأله 2838. سرکشیدن و نگاه‌کردن به خانه مردم بی‎اجازه صاحب خانه حرام است؛ خواه از بالای بام یا از روزنه و مانند آن باشد.

مسأله 2839. اگر پدر و مادر فقیر باشند و نتوانند کاسبی کنند، و فرزند آنان بتواند، باید خرجی آنان را بدهد.

مسأله 2840. اگر کسی فقیر باشد و نتواند کاسبی کند، پدر او باید خرجی او را بدهد، و اگر پدر ندارد، یا نمی‎تواند خرجی او را بدهد، چنان‌چه فرزندی هم نداشته باشد که بتواند خرجی او را بدهد، جد پدری او باید خرجی او را بدهد، و اگر جد پدری ندارد، یا نمی‎تواند خرجی او را بدهد، مادرش باید خرجی او را بدهد، و اگر مادر هم ندارد یا نمی‎تواند خرجی او را بدهد، باید مادر پدر، و مادر مادر، و پدر مادر با هم خرجی او را بدهند، و اگر مادر پدر و مادر مادر ندارد، یا نمی‎توانند خرجی او را بدهند، پدر مادر اگر می‎تواند، باید خرجی او را بدهد.

مسأله 2841. دیواری که مال دو نفر است، هیچ کدام آنان حق ندارد بدون اذن شریک دیگر، آن را بسازد، یا سر تیر یا پایه عمارت خود را روی آن دیوار بگذارد یا به دیوار چیزی بکوبد، ولی کارهایی که معلوم است شریک راضی است یا آن کارها تصرف شمرده نشود، مانند تکیه‎دادن به دیوار، و لباس‌انداختن روی آن اشکال ندارد.

مسأله 2842. عکاسی و نقاشی صورت، مکروه است.

مسأله 2843. درخت میوه‎ای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضی است، نمی‎تواند از میوه آن بچیند، و اگر میوه آن روی زمین هم ریخته باشد، نمی‎تواند آن را بردارد.

مسأله 2844. کسی که مدتی خمس نمی‎داده و در آن مدت، املاکی خریداری نموده، و آن املاک ترقی قیمت پیدا کرده، اگر خرید آن‌ها برای تجارت بوده، برای ادای خمس، باید قیمت فعلی را حساب کند، و اگر برای تجارت نبوده، چنان‌چه معامله را به ذمه انجام داده و پولی که به عنوان قیمت آن ملک پرداخته، خمس به آن تعلق گرفته بوده است، در این صورت باید خمس قیمت خرید را بپردازد، و اگر معامله را به عین آن پول واقع ساخته، در صورتی که حاکم شرع، آن معامله را امضا کند، خمس قیمت یوم الاداء واجب است، و نیز اگر قیمت ملک را از ربح سال خرید ملک پرداخته باشد، باید خمس قیمت فعلی را بپردازد؛ خواه معامله را به ذمه انجام داده باشد و یا به عین ربح، و هم‌چنین است حکم اگر ملک را نسیه خریده باشد، و قیمت آن را از ربح بین سال پرداخت نموده باشد که در این صورت هم قیمت فعلی ملک حساب می‎شود.

مسأله 2845. کسی که مدتی خمس نمی‎داده و در آن مدت اثاث خانه و لوازم زندگی خریده، اگر می‎داند که آن‌ها را در سال حصول فایده از فایده همان سال خریداری نموده، خمس به آن‌ها تعلق نمی‎گیرد، و اگر نمی‎داند، احوط مصالحه با حاکم شرع است هر چند این احتیاط لازم نیست.

مسأله 2846. انتفاع‌بردن از خون در غیر خوردن، و نیز فروختن آن برای انتفاع حلال جایز است. پس آنچه اکنون متعارف است که خون را می‎فروشند برای استفاده مریض‎ها و مجروحین اشکال ندارد، و لکن کسی که می‎خواهد خون خود را به دیگری بدهد، احتیاط آن است که پول را در مقابل اجازه خون‌گرفتن از او بگیرد، و این احتیاط حتی الامکان ترک نشود، لکن اگر گرفتن خون برای صاحب آن ضرر داشته باشد، اشکال دارد، و اگر ضرر زیاد باشد، جایز نیست.

مسأله 2847. تلقیح نطفه مرد به عیال خودش مانعی ندارد، و اولاد، ملحق به طرفین هستند، و از پدر و مادر ارث می‎برند، و تلقیح نطفه اجنبی به اجنبیه حرام است.

مسأله 2848. تشریح مرده مسلمان حرام است اگر چه برای یاد گرفتن باشد، و قطع اعضاء آن دیه دارد، ولی تشریح مرده غیر مسلمان جایز است، و دیه ندارد.

مسأله 2849. اگر جزئی از اجزاء میته به ظاهر بدن انسان زنده وصل شود، چنان‌چه حیات در آن حلول کند، جزء بدن او محسوب است، و قبل از حلول حیات چون مضطر است در حمل آن، در حال نماز احکام ضرورت بر آن جاری است.

مسأله 2850. اگر جزئی از حیوان نجس العین را به بدن انسان زنده وصل کنند، در صورتی که بیمار مضطر به چنین عملی باشد مانعی ندارد، و بعد از حلول حیات در آن، جزء بدن انسان محسوب می‎شود و طاهر است.

مسأله 2851. ازدواج مسلم یا مسلمه با بهایی جایز نیست، و اگر عقد بین آن‌ها واقع شود باطل است؛ چه زن باشد و چه مرد، و جدا شدن آن‌ها واجب است، و بر مسلمانان لازم است آن‌ها را جدا کنند، و محتاج به طلاق نیست، لکن اگر زن نمی‎دانسته که مرد بهایی است یا مسأله را نمی‎دانسته که نباید به بهایی شوهر کند، بعد از جدایی از او باید عدّه وطی به شبهه -که عدّه طلاق است- نگهدارد.

مسأله 2852. کسب‌کردن به قدر مایحتاج خود و عیال واجب‎النفقه در صورت تمکن واجب است، بلکه به جهت اداء دین هم بنابر احتیاط واجب‎ می‎باشد.

مسأله 2853. بر هر مسلمانی واجب است مسلمان دیگری را که نزدیک است از گرسنگی یا تشنگی بمیرد، نان و آب داده، و او را از مرگ نجات دهد.

برای بازگشت به صفحه رساله بر روی لینک زیر کلیک نمایید:

رساله توضیح المسائل حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (قدس سره)