مصرف زکات
سوال: پولی که برای وجوه شرعیه جدا و تعیین شده، می توان آن را مصرف نمود و با پول دیگر عوض کرد؟
جواب: تبدیل زکات اموال و فطره بعد از جدا کردن، بنابر احتیاط واجب جایز نیست ولی وجوه دیگر با جدا کردن متعین و مجزا نمی شود. والله العالم.
سوال: مستأجری که از پرداختن وجه اجاره به صاحب خانه امتناع می ورزد و اظهار فقر می نماید، اگر در بررسی معلوم شود که توانایی پرداخت نداشته، اکنون هم فوت شده، صاحب ملک می تواند بدهی او را از زکات خود در سال های آینده، محاسبه نماید و ذمه مستأجر به این وسیله آزاد گردد، (در حالی که دسترسی به وراث ایشان هم نداشته باشد)؟
جواب: محاسبه از بابت زکات بعد از فوت بدهکار محل اشکال است. والله العالم.
سوال: شخصی مدت ها از زکات به خصوص زکات فطره، بدون این که فقیر باشد استفاده نموده، فعلاً متوجه شده که زکات مخصوص فقراء است، تکلیف او چیست؟ آیا مبالغ یا اجناسی را که در حال حاضر از زکات دارد، باید به فقراء بدهد یا به صاحبش یا به مجتهد؟ و آنچه را به مصرف رسانده مدیون است یا خیر؟
جواب: با فرض عدم فقر ضامن است، و باید به صاحبانش برگرداند، و یا با اجازه آن ها به نیت زکات فطره به فقراء غیر سید بدهد، و اگر آن ها را نمی شناسد با اجازه مجتهد جامع الشرایط، از طرف صاحبانش به نیت زکات و فطریه به فقیر غیرسید بدهد. والله العالم.
سوال: افرادی فقیر به استناد این که بچه را می خواهیم به مدرسه یا دبیرستان بفرستیم بودجه نداریم، تقاضای کمک می نمایند، از وجوه برّیه زکات، سهم سادات و احیاناً سهم امام علیه السلام کمک کردن برای نفقه موارد مذکور چه صورت دارد؟
جواب: در فرض سوال چنانچه اطمینان به استحقاق آنان داشته باشند، می توانند در صورت سید بودن، از سهم سادات و الا از زکات کمک کنند و از سهم مبارک امام علیه السلام منوط به اجازه فقیه جامع الشرایط است. والله العالم.
سوال: آیا انسان می تواند وجهی را به مستحق بدهد با این نیت که اگر زکات به ذمه اش هست، زکات و اگر مظالم بر عهده اش باشد مظالم محسوب شود یا نه؟
جواب: اگر به قصد ما فی الذمه بدهد کافی است. والله العالم.
سوال: آیا انسان می تواند مقدار زکاتی که بر ذمه دارد، جهت عروسی به پسر خود بدهد؟
جواب: اگر پسر متمکن نباشد، به مقدار مخارج ازدواج او مانعی ندارد. والله العالم.
سوال: آیا زکات فرزند به پدر و مادرش می رسد یا نه؟
جواب: نمی رسد، مگر آن که نیاز به چیزی داشته باشند که رفع آن بر فرزند واجب نباشد مثل این که پدر، زنی غیر از مادر آن فرزند داشته باشد و متمکن از مخارج او نباشد. والله العالم.
سوال: آیا انسان می تواند به ربیبه خود که خرج او را عهده دار شده است، از زکات خود در هزینه زندگی و رفع حوائج او بپردازد؟
جواب: اگر ربیبه، فقیر و مستحق شرعی باشد می تواند زکات خود را به او بپردازد. والله العالم.
سوال: شخصی که باید زکات بپردازد، اگر فرزند یا دامادش یا یکی از بستگانش طلبه باشد، می تواند به صورت هدیه لوازم خانه و یا کتاب مورد نیاز او را خریده و از زکات خود محاسبه نماید یا نه؟
جواب: اداء زکات به داماد و بستگان اگر مستحق باشند، جایز است و به فرزندی که فقیر است برای مخارج لازم او غیر از نفقه واجب جایز است ولی احتیاط این است که لوازم منزل نخرید و عین زکات یا قیمت آن اداء شود. والله العالم.
سوال: حضرتعالی در مسأله 1957 توضیح المسائل فرموده اید: اگر پسر به کتاب های علمی و دینی احتیاج داشته باشد، پدر می تواند برای خریدن آن ها به او زکات بدهد. حال میخواستیم بدانیم که اگر دانش آموز دبیرستانی و یا دانشجوی دانشگاهی، به کتاب های علمی نظیر ریاضیات، فیزیک، شیمی، مکانیک و غیره احتیاج داشته باشد یعنی این کتاب ها فقط علمی باشند آیا در این گونه موارد پسر می تواند از پدر خودش زکات برای خریدن کتاب هایی که احتیاج دارد دریافت کند؟
جواب: در مورد سوال، چنانچه دانش آموز فقیر باشد، پدر می تواند از زکات خود به فرزندش بدهد، که فرزند صرف خرید کتاب نماید، چون تهیه کتاب جهت دانش آموز، جزء نفقه واجبه بر پدر نیست. والله العالم.
سوال: احتراماً نظر به این که ما، در روستایی از روستاهای استهبان زندگی میکنیم که آن روستا فاقد مدارس راهنمایی پسرانه، و دخترانه و ابتدایی و همچنین خانه بهداشت و دیگر امکانات فرهنگی و بهداشتی می باشد لذا چون بیشتر مردم روستا به کار کشاورزی اشتغال دارند، و هر ساله مقادیری جهت زکات پرداخت میکنند, خواهشمند است بیان فرمایید که ما می توانیم این زکات را جهت ساخت مدارس روستای خود خرج نماییم یا این که فقط باید به فقرا داده شود، چون در این مورد بعضی از افراد مخالفت می کنند و می گویند که زکات اختصاص به فقرا دارد و در راه های دیگر نمی توان مصرف کرد، آیا می توان زکات را جمع آوری نمود و مقداری به فقرای محل و باقی را در امور خیریه خرج کرد یا خیر؟ یا اینکه باید از محل خارج و به فقرای محل دیگر داده شود؟
جواب: در مورد سوال، چنانچه بودجه دولتی جهت تأمین مخارج موارد مذکور در سوال موجود نیست، مومنین می توانند زکات مال خود را، در موارد مذکوره مصرف نمایند، البته تأمین مخارج فقرا را در اولویت قرار دهند. والله العالم.
سوال: اگر فقیر در منطقه مخارج سالش تأمین نشود، پرداخت زکات مال و فطره برای مساجد و مدارس دینی واجب است یا فقرا؟
جواب: پرداخت زکات مال، هم به فقراء و هم صرف آن در بناء و تعمیر مساجد و مدارس دینی جایز است و در زکات فطره احتیاط در دادن آن به فقیر است. والله العالم.
سوال: آیا زکات را در محل می توان جمع آوری و در کارهای خیریه صرف کرد؟
جواب: صرف زکات مال در اموری که در شرع مقدس از امور خیریه محسوب شود از سهم سبیل الله مانع ندارد و جمع آوری آن هم در این صورت اشکال ندارد. والله العالم.
سوال: استدعا داریم نظر مبارک را در رابطه با مصرف زکات راجع به تعمیر و تبدیل حمام خزینه عمومی روستا به دوش، بیان فرمایید؟
جواب: چنانچه حمام مذکور، ملک کسی نیست و برای استفاده عموم ساخته شده و متبرعی که مخارج تعمیر و تبدیل آن را تحمل کند نیست، صرف زکات از سهم سبیل الله در مورد سوال مانع ندارد. والله العالم.
سوال: در روستای ما غسّال خانه ای وجود دارد گاهی اوقات اشخاصی که فوت می کنند، به علت عدم آمادگی قبلی برای کفن دچار مشکل می شوند. سوال ما این است، برای آمادگی غسّال خانه:
1. آیا می شود از پول زکات، شخص یا اشخاصی، چند طاقه پارچه بخرند و در غسّال خانه برای همه مسلمین قرار دهند؟
2. از بدهکاری خمس می شود پارچه کفنی برای غسال خانه خرید یا نه؟
3. به عنوان هدیه به مسلمین، می شود کفنی خرید و در آنجا گذاشت یا نه؟
جواب: اشخاص خود، هرچه برای این موضوع اهداء کنند خیر است و صرف آن طبق نظر هدیه کنندگان برای غنی و فقیر بی اشکال است، اما از زکات فقط باید به مصرف کفن فقرا برسد. از سهم سادات عظام جایز نیست و از سهم مبارک امام علیه السلام، موکول به اذن مجتهد جامع الشرایط است. والله العالم.
ثبت دیدگاه