معامله سلف
مسأله 2118. معامله سلف آن است که مشترى پول را بدهد که بعد از مدتى جنس را تحویل بگیرد و اگر بگوید: این پول را میدهم که مثلاً بعد از شش ماه فلان جنس را بگیرم؛ و فروشنده بگوید: قبول کردم، یا فروشنده پول را بگیرد و بگوید: فلان جنس را فروختم که بعد از شش ماه تحویل بدهم، معامله صحیح است.
مسأله 2119. اگر پول طلا و نقره یا طلا و نقره را سلف بفروشد به پول طلا و نقره یا به طلا و نقره، معامله باطل است ولى اگر جنسى را سلف بفروشد و عوض آن را جنس دیگر یا پول بگیرد، معامله صحیح است، و احتیاط مستحب آن است در عوض جنسى که می فروشد پول بگیرد و جنس دیگر نگیرد.
شرایط معامله سلف
مسأله 2120. معامله سلف شش شرط دارد:
اول: خصوصیاتى را که قیمت جنس به واسطه آنها فرق می کند معین نمایند ولى دقت زیاد هم لازم نیست، همین قدر که مردم بگویند: خصوصیات آن معلوم شده کافى است. پس معامله سلف در نان و گوشت و پوست حیوان و مانند اینها که نمی شود خصوصیاتشان را کاملاً معین کرد، باطل است.
دوم: پیش از آن که خریدار و فروشنده از هم جدا شوند، خریدار تمام قیمت را به فروشنده بدهد، یا به مقدار پول آن از فروشنده طلبکار باشد و طلب خود را بابت قیمت جنس حساب کند و او قبول نماید، و چنانچه مقدارى از قیمت آن را بدهد، اگر چه معامله به آن مقدار صحیح است، ولى فروشنده می تواند معامله همان مقدار را به هم بزند.
سوم: مدت را کاملاً معین کنند، و اگر مثلاً بگوید تا اول خرمن جنس را تحویل می دهم چون مدت کاملاً معلوم نشده، معامله باطل است.
چهارم: وقتى را براى تحویل جنس معین کنند که در آن وقت، جنس به قدرى کمیاب نباشد که فروشنده نتواند آن را تحویل دهد.
پنجم: جاى تحویل جنس را معین نمایند، ولى اگر از حرف هاى آنان جاى آن معلوم باشد، لازم نیست اسم آنجا را ببرند.
ششم: وزن یا پیمانه آن را معین کنند و جنسى را هم که معمولاً با دیدن معامله میکنند اگر سلف بفروشند اشکال ندارد، ولى باید مثل بعضى از اقسام گردو و تخم مرغ تفاوت افراد آن به قدرى کم باشد که مردم به آن اهمیت ندهند.
احکام معامله سلف
مسأله 2121. انسان نمی تواند جنسى را که سلف خریده پیش از تمام شدن مدت بفروشد و بعد از تمام شدن مدت، اگر چه آن را تحویل نگرفته باشد، فروختن آن اشکال ندارد ولى فروختن غله، مانند گندم و جو پیش از تحویل گرفتن آن مکروه است.
مسأله 2122. در معامله سلف اگر فروشنده جنسى را که قرارداد کرده در موعدش تحویل بدهد، مشترى باید قبول کند، و نیز اگر بهتر از آنچه قرار گذاشته بدهد و طورى باشد که از همان جنس حساب شود، مشترى باید قبول نماید.
مسأله 2123. اگر جنسى را که فروشنده می دهد پست تر از جنسى باشد که قرارداد کرده، مشترى می تواند قبول نکند.
مسأله 2124. اگر فروشنده به جاى جنسى که قرارداد کرده، جنس دیگرى بدهد، در صورتى که مشترى راضى شود اشکال ندارد.
مسأله 2125. اگر جنسى را که سلف فروخته در موقعى که باید آن را تحویل دهد نایاب شود و نتواند آن را تهیه کند، مشترى می تواند صبر کند تا تهیه نماید، یا معامله را به هم بزند و چیزى را که داده پس بگیرد.
مسأله 2126. اگر جنسى را بفروشد و قرار بگذارد که بعد از مدتى تحویل دهد و پول آن را هم بعد از مدتى بگیرد، معامله باطل است.
برای بازگشت به صفحه رساله بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
رساله توضیح المسائل حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (قدس سره)
ثبت دیدگاه