احکام نماز میت
مسأله 600. نمازخواندن بر میت مسلمان اگر چه بچه باشد، واجب است، ولی باید پدر و مادر آن بچه، یا یکی از آنان، مسلمان باشند و شش سال بچه هم تمام شده باشد.
مسأله 601. نمازخواندن بر بچهای که شش سال او تمام نشده مستحب است، ولی نمازخواندن بر بچهای که مرده به دنیا آمده، مستحب نیست.
مسأله 602. نماز میت باید بعد از غسل و حنوط و کفن‌کردن او خوانده شود، و اگر پیش از این‌ها بخوانند اگر چه از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد، کافی نیست.
مسأله 603. کسی که میخواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشد، و بدن و لباسش پاک باشد، و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، ولی احتیاط لازم آن است که تکلم و خنده و پشت به قبله‌کردن و کارهایی را که مانند این‌ها، نماز را باطل میکند ترک نماید.
مسأله 604. کسی که به میت نماز میخواند، باید رو به قبله باشد، و نیز واجب است میت را مقابل او به پشت بخوابانند، به طوری که سر او به طرف راست نمازگزار، و پای او به طرف چپ نمازگزار باشد.
مسأله 605. مکان نمازگزار باید غصبی نباشد، و نیز باید از جای میت پست‌تر یا بلندتر نباشد، ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.
مسأله 606. نمازگزار باید از میت دور نباشد، ولی کسی که نماز میت را به جماعت میخواند اگر از میت دور باشد چنان‌چه صفها به یکدیگر متصل باشند، اشکال ندارد.
مسأله 607. نمازگزار باید مقابل میت بایستد، ولی اگر نماز به جماعت خوانده شود، و صف جماعت از دو طرف میت بگذرد، نماز کسانی که مقابل میت نیستند اشکال ندارد.
مسأله 608. بین میت و نمازگزار، باید پرده و دیوار یا چیزی مانند این‌ها نباشد، ولی اگر میت در تابوت و مانند آن باشد، اشکال ندارد.
مسأله 609. در وقت خواندن نماز، باید عورت میت پوشیده باشد، و اگر کفن‌کردن او ممکن نیست، باید عورتش را اگر چه با تخته و آجر و مانند این‌ها باشد بپوشانند.
مسأله 610. نماز میت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند و در موقع نیت، میت را معین کند، مثلاً نیت کند نماز میخوانم بر این میت قربه إلی الله.
مسأله 611. اگر کسی نباشد که بتواند نماز میت را ایستاده بخواند، میشود نشسته بر او نماز خواند.
مسأله 612. اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند، احتیاط آن است که آن شخص از ولیّ میت اجازه بگیرد، و ولیّ هم اجازه بدهد.
مسأله 613. مکروه است بر میت چند مرتبه نماز بخوانند، ولی اگر میت از اهل علم و تقوی باشد مکروه نیست.
مسأله 614. اگر میت را عمداً یا از روی فراموشی، یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند، یا بعد از دفن معلوم شود نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است، تا وقتی جسد او از هم نپاشیده، واجب است با شرطهایی که برای نماز میت گفته شد به قبرش نماز بخوانند.
نماز میت
مسأله 615. نماز میت پنج تکبیر دارد، و اگر نمازگزار پنج تکبیر به این ترتیب بگوید کافی است: بعد از نیت و گفتن تکبیر اول بگوید:
أشْهَدُ أنْ لا إِلهَ إلَّا اللهُ وَ أنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله
بعد از تکبیر دوم بگوید:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد
و بعد از تکبیر سوم بگوید:
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ
و بعد از تکبیر چهارم، اگر میت مرد است بگوید:
اَلّلهُمَّ اغْفِرْ لِهذا الْمَیِّتِ
و اگر زن است بگوید:
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ الْمَیِّتِ
و بعد تکبیر پنجم را بگوید و بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید:
أشْهَدُ أنْ لا إِلهَ إلَّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیک لَهُ وَ أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ أَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِیراً وَ نَذِیراً بَیْنَ یَدَیِ السَّاعَهِ
و بعد از تکبیر دوم بگوید:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَ بَارِک عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ کأفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ وَ بَارَکتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلى إبْرَاهِیمَ وآلِ إِبْرَاهِیمَ إنَّک حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَصَلِّ عَلی جَمِیعِ الأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسِلینَ وَ الشُّهَداءِ وَالصِّدّیقِینَ وَجَمِیعِ عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِین
و بعد از تکبیر سوم بگوید:
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ الأَْحْیَاءِ مِنْهُمْ وَ الأَْمْوَاتِ تَابِعْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُمْ بِالْخَیْرَاتِ إِنَّک مُجِیبُ الدَّعَوَاتِ إِنَّک عَلی کلِّ شَیْءٍ قَدِیرٍ
و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است، بگوید:
اَللّهُمَّ إِنَّ هَذَا عَبْدُ ک وَ ابْنُ عَبْدِک وَ ابْنُ أمَتِک نَزَلَ بِک وَ أَنْتَ خَیْرُ مَنْزُولٍ بِه اَللّهُمَّ إنَّا لَا نَعْلَمُ مِنْهُ إلَّا خَیْراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِه مِنَّا اَللّهُمَّ إِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی إِحْسَانِه وَ إنْ کانَ مُسِیئاً فَتَجَاوَزْ عَنْه وَاغْفِرْ لَهُ. اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَک فی أعْلی عِلِّیِّینَ وَاخْلُفْ عَلى أهْلِهِ فی الغَابِرِینَ وَ ارْحَمْهُ بِرَحْمَتِک یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
و بعد، تکبیر پنجم را بگوید؛ ولی اگر میت زن است، بعد از تکبیر چهارم بگوید:
اَللّهُمَّ إِنَّ هَذه أمَتُک وَ ابْنَهُ عَبْدِک وَ ابْنهُ أمَتِک نَزَلَتْ بِک وأَنْتَ خَیْرُ مَنْزُولٍ بِه اَللّهُمَّ إنَّا لَا نَعْلَمُ مِنْهَا إلَّا خَیْراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهَا مِنَّا، اَللّهُمَّ إِنْ کانَتْ مُحْسِنَهً فَزِدْ فی إِحْسَانِهَا وَ إنْ کانَت مُسِیئهً فَتَجَاوَزْ عَنْهَا وَاغْفِرْ لَهَا اَللّهُمَّ اجْعَلْهَا عِنْدَک فی أعْلی عِلِّیِّینَ وَ اخْلُفْ عَلی أهْلِهَا فی الغَابِرِینَ وَ ارْحَمْهَا بِرَحْمَتِک یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
مسأله 616. باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود.
مسأله 617. کسی که نماز میت را به جماعت میخواند، باید تکبیرها و دعاهای آن را هم بخواند.
مستحبات نماز میت
مسأله 618. چند چیز در نماز میت مستحب است:
اول: کسی که نماز میت میخواند، با وضو یا غسل یا تیمم باشد، و احتیاط مستحب آن است که در صورتی تیمم کند که وضو و غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، به نماز میت نرسد.
دوم: اگر میت مرد است، امام جماعت یا کسی که فرادی بر او نماز میخواند، مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است، مقابل سینهاش بایستد.
سوم: پا برهنه نماز بخواند.
چهارم: در هر تکبیر دستها را بلند کند.
پنجم: فاصله او با میت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد.
ششم: نماز میت را به جماعت بخواند.
هفتم: امام جماعت، تکبیر و دعاها را بلند بخواند، و کسانی که با او نماز میخوانند آهسته بخوانند.
هشتم: در جماعت اگر چه مأموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد.
نهم: نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند.
دهم: پیش از نماز سه مرتبه بگوید: «الصَّلاه».
یازدهم: نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا میروند.
دوازدهم: زن حایض اگر نماز میت را به جماعت میخواند، در صفی تنها بایستد.
مسأله 619. خواندن نماز میت در مساجد مکروه است، ولی در مسجد الحرام مکروه نیست.
برای بازگشت به صفحه رساله بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
رساله توضیح المسائل حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (قدس سره)
ثبت دیدگاه