تعویض موقوفه
سوال: آیا اشیاء وقفی را می توان تبدیل به احسن نمود؟
جواب: تبدیل به احسن جایز نیست. بلی، اگر اشیاء قابل استفاده نباشند، مسأله دیگری است. والله العالم.
سوال: شخصی زمینی را وقف عزاداری سید الشهداء صرف چای و روضه خوانی در یک مسجد نموده مدت 70 الی 80 سال اولیای آن زمین وقف را خرج نموده، حال یک مسجد جامع نزدیکی آن مسجد درست شده، دیگر به آن مسجد کسی نمی رود. آیا در مسجد های دیگر می توانیم خرج کنیم و در ضمن صاحب آن زمین وارثی ندارد و در وقف نامه هم به آن مسجد قید نشده است ولی زبانی می گویند وقف این مسجد است.
جواب: در فرض سوال، اگر سیره و عمل بر صرف عواید وقف در مسجد خاص بوده تغییر آن مورد اشکال است. بلی اگر صرف آن در مسجد مرقوم متعذر باشد در هر مسجدی که اقرب به آن مسجد و به نظر واقف باشد صرف شود. والله العالم.
سوال: زمینی بود که در زمان های قبل، از میوه های درختان آن روضه خوانی میشده الان ورثه می گویند درخت های زمین وقف بوده و خوف این هست که زمین را کسی تملک کند و بفروشد، اگر این زمین فروخته شود صرف تعمیر مسجد یا صرف حسینیه بشود یا باید روضه خوانی بشود؟
جواب: اگر زمین هم وقف بوده، با اجاره دادن، درآمد آن را به مصرف وقف برسانند و اگر فقط درختان وقف بوده، زمین مربوط به ورثه است. والله العالم.
سوال: مقداری وسایل از قبیل لباس و چکمه و شمشیر که در تعزیه خوانی و شبیه خوانی حضرت امام حسین علیه السلام استفاده میشده اکنون فرسوده و قابل استفاده نمی باشد و استفاده نکردن آن بهتر است. آیا اجازه هست وسایل ذکر شده را به طور ضایعات بفروش برسانیم و نو بخریم و یا این که در محل مناسب دفن کنیم؟
جواب: در صورتی که به علت فرسودگی قابل استفاده نباشد مجازید آنها را تبدیل نمایید، لکن توجه داشته باشید که خرید آلات لهو حرام است و در تعزیه هم نباید مورد استفاده قرار گیرد. والله العالم.
سوال: پارچه های مشکی که در مساجد یا حسینیه ها به جهت عزا داری سرور شهیدان زده می شود، پس از مدتی کهنه شده یا رنگ مشکی آن تغییر کرده و میخواهند آن را تعویض نمایند. آیا برای نظافت یا تمیز کردن دست یا اشیاء به کاربردنش اشکال دارد یا نه؟
جواب: در فرض سوال، اگر امر مذکور مربوط به حسینیه و یا مسجد باشد حسب مورد اشکال ندارد. والله العالم.
سوال: زمین هایی که نسلاً بعد نسل وقف کرده اند که از عواید به دست آمده، نصف آن مال کسی که زمین را کشت می کند و نصف دیگر جهت روضه خوانی و امام جماعت در ماه مبارک رمضان و در مسجد معین روضه و جماعت برگزار گردد ولی به عللی از قبیل مخروبه بودن مسجد و اجتماع نکردن مردم آیا می شود در مسجد دیگر که جمعیتی هستند روضه و جماعت خواند یا خیر؟
جواب: اگر به هیچ وجه امکان تشکیل مجلس در مسجد مذکور فراهم نیست می توانند عواید آن را در مسجد دیگر صرف جهت مذکور در وقف نمایند. والله العالم.
سوال: در دهات ما از توابع آبادان درخت خرما جهت حسینیه وقف می کنند، آیا زمین هم داخل وقف است اگر درخت از بین رفت وظیفه متولی چیست؟
جواب: مجرد وقف درخت شامل زمین درخت نمی شود. بلی اگر متعارف محل این باشد که معمولاً درخت را با زمین آن وقف می کنند شامل زمین نیز می شودو در صورت اول چنانچه درخت از بین برود متولی وظیفه دیگری ندارد و در صورت شک باید طبق متعارف رفتار شود. والله العالم.
سوال: حسینیه ای موقوفه در زمین موقوفه بوده که در اثر جنگ تخریب شد بعد از شروع بازسازی مردم کمی دورتر از محل خانه ساختند. متولی، حسینیه دیگری به آن نام و عنوان در جای نزدیک محل سکونت مردم ساخت زمین قبل و حسینیه قبل به همان حال باقی مانده است. آیا اشکال دارد که حسینیه را در جای دیگر ساختند؟
جواب: در مورد سوال، ساختن حسینیه جدید اشکال ندارد و حسینیه قبلی هم که تخریب شده به حال وقفیت و حسینیه بودن باقی است و حسینیه جدید هم محکوم به وقفیت است و جواز صرف موقوفات حسینیه قدیم در حسینیه جدید موکول به عدم امکان صرف در حسینیه قدیمی است. والله العالم.
سوال: در فرض بالا اگر از حسینیه اول مصالحی که قابل استفاده باشد باقی مانده باشد می شود در ساختمان حسینیه دوم که در زمین دیگر به جای آن حسینیه ساخته شده استفاده کرد یا نه؟
جواب: چنانچه مصالح مذکور در حسینیه تخریب شده مورد استفاده نمی باشد مصرف نمودن آن در حسینیه جدید مانعی ندارد. والله العالم.
سوال: یک حوض (آب انبار) آب مشروب برای عموم وقف و مقداری زمین و درخت برای مخارج آن حوض وقف شده، لکن در شرایط فعلی آن حوض از بین رفته و دیگر لزومی ندارد حال این زمین و درخت ها و منافع را چه کنیم؟
جواب: در مورد سوال عواید موقوفه مذکور را صرف پول آب شرب در اماکن عمومی از قبیل مسجد و حسینیه بنمایید. والله العالم.
سوال: زمین مشاعی است در جنب مسجد که جهت احداث حسینیه خریداری گردیده، شرکاء سهم خود را قبلاً تملک نموده و احداث بنا نموده اند، اخیراً جهت تفکیک به مراجع قانونی مراجعه شده از آن جایی که قسمتی از زمین حسینیه در پلاک ساختمان آن ها واقع گردیده و به عکس قسمتی از سهم آنان در پلاک زمین حسینیه واقع شده، چاره ای جز معاوضه این قسمت از نظر قانونی نیست به نحوی که به هیچ کدام از طرفین خسارتی وارد نمیگردد و در حال حاضر شرکا خانه احداث نموده و در سهم خود سکونت دارند و زمین حسینیه نیز در اختیار هیأت امنای مسجد می باشد در صورت معاوضه نیز هیچ گونه دخل و تصرفی در متراژ زمین حسینیه ایجاد نخواهد شد آیا معاوضه جایز است؟
جواب: در صورتی که زمین مذکور مشاعاً برای حسینیه خریداری شده است افراز آن با موافقت سایر شرکا در هر قسمتی از زمین که مصلحت حسینیه است اشکال ندارد و اگر مقصود تعویض با زمین دیگر است مورد اشکال است. والله العالم.
سوال: زمین موقوفه ای است که همسایه مجاور آن بعضی مواقع مقداری از زمین را ضمیمه زمین خود می سازد و این عمل چند مرتبه تکرار شده است آیا می توان زمین مذکور را با زمینی به همان مساحت و یا بیشتر تعویض نمود که از خیانت محفوظ باشد یا خیر؟
جواب: در مورد سوال تعویض موقوفه جایز نیست و متولی باید جلو خیانت همسایه را بگیرد. والله العالم.
سوال: حوض انبار قدیمی است که حدود 30 سال است بلا استفاده مانده است و مدتی است که مردم خاکروبه خود را در آن می ریزند و فعلاً هم از طرف بهداشت درب آن را با آجر مسدود کرده اند و به طور کلی از آن هیچ استفاده ای نمی شود، از طرفی پهلوی آن حسینیه ای قدیمی است که خانه های اطرافش خریده شده برای توسعه حسینیه آیا می توان این حوض انبار را هم ضمیمه حسینیه ساخت یا خیر؟
جواب: در مورد سوال چنانچه حوض مذکور مورد استفاده جهت ذخیره آب نیست می توانند با اجازه حاکم شرع آنجا را با تعیین مدت اجاره کنند و به عنوان حسینیه استفاده نمایند و وجه الاجاره را مصرف پول آب شرب در اماکن عمومی مثل مسجد و حسینیه نمایند. والله العالم.
سوال: زمینی است وقفی به مقدار سیصد متر، که قبلاً در آن زراعت می شد و طبق نظر واقف آن به مصرف امور خیریه می رسانیدند فعلاً از نظر موقعیت مکانی طوری است که قابل کشت و زرع نمی باشد و زمین معطل مانده و در کنار همین زمین کارخانه ای است که حاضرند با قیمت خوب این زمین را بخرند و ملحق به آن نمایند. مستدعی است بفرمایید که تکلیف این زمین چیست؟ در صورتی که اجازه بفرمایید متولی، زمین فوق الذکر را به کارخانه مجاورش بفروشد و در جای مناسب زمین تهیه نماید و از عواید آن طبق نظر واقف عمل شود.
جواب: در فرض سوال، فروش و تبدیل آن جایز نیست چنانچه استفاده کشاورزی از زمین مذکور ممکن نیست می توانند زمین مذکور را جهت استفاده دیگری مثل بنای ساختمان و امثال آن اجاره دهند و مال الاجاره را به مصرف وقف برسانند. والله العالم.
سوال: بنیاد ازدواج جهت رسیدگی به خانواده های بیبضاعت در امر ازدواج تأسیس گردید که پس از مدتی با مشکل بودجه روبرو و تعطیل گردید. آیا می توان وسایل و موجودی آن را به دار الایتام که اکنون فعال است تحویل نمود؟
جواب: در صورت مذکور که موسسه نامبرده تعطیل شده و امکان فعالیت ندارد با اجازه از صاحبان وجوه، موجودی را برای صرف در ازدواج به مستمندان بپردازید. والله العالم.
سوال: واقف قید نموده که از درآمد موقوفه هرسال دو من گندم به مصرف قرائت قرآن در شب های جمعه سال برسد و تتمه آن به مصرف عزا داری ابا عبد اللّه الحسین علیه السلام برسد لذا استدعا دارد نسبت به دو من گندم که در زمان ما برای قرائت تمام شب های جمعه کفاف نمی دهد، تکلیف چیست؟
جواب: در مفروض سوال همان دو من گندم در شب های جمعه سال مصرف قرائت قرآن بشود هر چند به قرائت یک سوره کوثر یا توحید باشد. والله العالم.
سوال: این جانب به علت ناراحتی اعصاب از مدت ها قبل تحت درمان در یک مرکز روان پزشکی بوده ام. در سال 73 در یک حمله بیماری و عود علائم آن کتاب های درسی دانشگاهی خود را به یک کتابخانه اهداء نموده ام، از آنجا که در آن زمان احتمالاً بر اعمال خود تسلط نداشته ام لذا بدین وسیله تقاضای عودت کتاب هایم را نموده ام مسئول کتابخانه، کتاب هایم را به اینجانب عودت نمی دهد و می گوید وقف است و مهر وقف خورده و قابل عودت نیست این وقف از لحاظ شرعی چه صورتی دارد؟
جواب: به طور کلی اگر ناراحتی اعصاب واقف در حد جنون و یا سفه بوده وقف آن صحیح نیست ولی اگر مجنون و یا سفیه نبوده و کتاب ها را وقف نموده و لو به نحو معاطات و به قبض داده وقف محقق شده و پس گرفتن جایز نیست. والله العالم.
سوال: شخصی حمامی را وقف نموده که پس از مرور زمان متروکه و بدون استفاده مانده است آیا می تواند آن را بفروشد و خودش پول را مصرف نماید؟
جواب: در مورد سوال چنانچه از محل مذکور به عنوان حمام استفاده ممکن نیست آنجا را با نظر متولی منصوص و اگر متولی منصوص ندارد با نظر مجتهد جامع الشرایط بفروشید و با پول آن در محل دیگر حمـام و یا زمین جهت احداث حمام عمومی تهیه نمایید و در هر صورت واقف نمی تواند آنجا را بفروشد و پولش را خود مصرف نماید. والله العالم.
ثبت دیدگاه