سلام بر ماه خدا

ماه مبارک رمضان عالی ترین مکتب تربیت و اخلاق – از سلسله نوشتارهای مرجع ولائی آیت الله العظمی صافی گلپایگانی قدس سره – شماره 6– سلام بر ماه خدا

سلام بر ماه خدا

سلام بر ماه خدا

سلام بر میهمانان خدا!

سلام بر روزه داران!

سلام بر آنان که با نیروی ایمان، جنبش‎ها و تمایلات نفسانی را مهار کرده و می‎توانند خود را از آلودگی‎های شهوت و غضب، و از پلیدی و زشتی کنار کشیده و پاک و بی غلّ و غش زندگی کنند.

سلام بر کسانی که حرمت ماه رمضان را نگاه داشته؛ و از برکات و فضیلت‎های این ماه برخوردارند.

روزه دار عزیز! تو میهمان خدایی! تو مشمول آمرزش و رحمت او هستی! نفس کشیدن تو ثواب تسبیح و خواب تو ثواب عبادت را دارد؛ پس قدر خود را بدان!

بدان که بزرگ‎ترین مکتب تربیتی و روحانی اسلام برای همه طبقات اعم از غنی و فقیر، شاه و گدا و عالم و جاهل، افتتاح شده و شعبه های آن در کاخ‎های شهری و خانه های روستایی، در همه شهرها و نقاط مسلمان نشین باز گردیده و در عالم اسلام، وجد و نشاط و بیداری ضمیر و توجّه به معنویات، همه چیز را تحت الشّعاع قرار داده است.

به راستی که چه فرصت خوب و چه اوقات عزیزی است؛ اگر ما قدر آن را بدانیم. تا چه اندازه این ماه به ما نیرو می‎دهد؟ ما را امیدوار و سرزنده و تازه می‎کند و احساسات انسانی را بیدار می‎سازد؟

درود بر آن رهبرانی که در وصف روزه فرمودند:

«اَلصَّوْمُ جُنَّهٌ»؛

«روزه سپر (زره) است».

به راستی روزه، سپر از گناه، از پلیدی و زشتی و از آفات خشم و شهوت است.

برنامه اخلاقی اسلام

در این دنیای پرغوغا که بسیاری از مردم از فشار مادّیات و مدنیت (منهای انسانیت) خسته شده و از سرگردانی‎هایی که توجّه به مادّیات برای بشر فراهم نموده، به ستوه آمده و از رواج فساد اخلاق، فحشا و بی‎عفّتی و خدعه و نیرنگ رنج می‎برند، نیاز جامعه به معنویات و اخلاق هر روز آشکارتر می‎شود. جمعیتی به نام تسلیحات اخلاقی تشکیل شده است که متأسّفانه چون برنامه کار آنها به طور جامع و مستقیم از تعالیم مقدّسه اسلام الهام نمی‎گیرد، موفقیتی به دست نمی آورند و اگر هم سر و صدایی بلند کنند، بسیار محدود و گاهی ممکن است با اغراض سیاسی توأم باشد. از این گونه جمعیت‎ها و سازمان‎های ضعیف، کاری ساخته نیست؛ و نمی‎توانند در قلب و روح بشر وارد شده و او را در برابر همه این خطرات بیمه نمایند.

یگانه راهی که بشر را به سرمنزل رستگاری می‎رساند، راه اسلام است. همان آیینی که تعالیم و برنامه های آن، همه جانبه و در هر عصر و زمان مترقّی‎ترین تعالیم است. همان دینی که معنویت و روحانیت آن، دل‎های بشر را تحت نفوذ گرفته و ماه رمضانش، وضع و اوقات کار و پیشه، اداره و برنامه زندگی و… را عوض می‎کند.

اسلام برنامه تسلیحات اخلاقی عمیقی از چهارده قرن پیش به اجرا گذارده که اگر همه باهم همکاری کنند تا این برنامه از هر لحاظ اجرا شود، سطح اخلاق فاضله به میزان بی سابقه ای بالا خواهد رفت.

این برنامه تسلیحاتی اسلام در مقابل سپاه خشم و شهوت، بی عفّتی و ناپاکی، جنایت و خیانت، حبّ مال و جاه، بی‎رحمی، حرص، حسد، ظلم و ستم، تجاوز به حقوق ضعفا، ضعف اعصاب و ضعف روح، ناتوانی اراده و آفات دیگر، همان برنامه ماه رمضان است.

البتّه اسلام برنامه های اخلاقی و اجتماعی دیگر، بسیار دارد که چون موضوع گفتار ما نمی‎باشد، بحث درباره آن را به فرصتی دیگر محوّل می‎کنیم.

برای ما توجّه به برنامه های ماه رمضان لازم و مفید است؛ زیرا می‎توانیم با برنامه های آن نقاط ضعف و نواقص امور خود را برطرف کنیم.

آری، ماه رمضان، ماه روزه، قرائت قرآن، دعا و ذکر خدا، توبه و اعاده حیثیت، ماه کمک به مستمندان و صله رحم، ادب و حسن خلق بوده و دستوراتش به قدری جالب و ارزنده است که ارزش آن را با جواهرات و اموال این دنیا نمی‎توان سنجید. ثواب تمام اعمال حسنه و کارهای نیک در این ماه بیش از ماه‎های دیگر است.

قرائت قرآن مجید ـ ‎به ویژه اگر با تأمّل در معانی آیات آن توأم باشد‎ ـ ما را به معارف حقیقی و به عالم انسانیت، آشنا کرده و امراض روحی را شفا می‎بخشد.

ماه رمضان و ادعیه

ادعیه ای که در این ماه خواندن آنها توصیه شده، رشد فکری، علمی، اخلاقی و اجتماعی مسلمانان را قوّت می‎بخشد و آنان را به مصالح اجتماع و کوشش در قضای حوایج مردم، علاقه مند می‎سازد؛ و آتش حرص و آز را فرو می‎نشاند.

دعای «افتتاح»، معارف اسلام و عقاید حقیقی و حمد و سپاس خدا و کیفیت صلوات و عرض ادب به محضر پیغمبر اکرم و ائمه طاهرین را می آموزد.

سحرگاهان خواندن دعاهای سحر مخصوصاً دعای «ابوحمزه ثمالی» انسان را در عوالمی ملکوتی و روحانی سیر می‎دهد و او را به افق اعلی صعود می‎دهد.

آنچه در این دعا درج است از موادّ لازم برای ترقّی روح، و از تمام موادّی که استفاده از آن برای تغذیه جسم و تربیت بدن احتیاج می‎باشد، گران‎بهاتر است. این دعا، برای تربیت روح و اصلاح امور اجتماعی و هدایت فکری، اعتقادی و تنظیم امور معیشت، مانند کتاب جامعی است که حاوی تمام دستورات بهداشتی جسم باشد؛ هرچند این مثال هم در معرّفی این دعا ناقص است.

تمام جملات این دعا، ارزنده و بااهمیت است و هر بندی از آن ما را به یک یا چند وظیفه از وظایف انسانی، اجتماعی و اخلاقی متوجّه می‎سازد و از همه بالاتر، روحانیت و حقیقتی است که خواننده در این دعا احساس می‎نماید.

نماز جماعت، مظهر اتّحاد

نماز جماعت که یکی از بزرگ‎ترین شعایر اسلام است و همواره باید مظهر شوکت و اتّحاد و نشانه اتّفاق و عظمت مسلمین باشد، در ماه رمضان رونق بیشتری یافته و مساجد از نمازگزاران ـ ‎که کار و شغل خود را رها کرده و در برابر خدا با هم کیشان خود از سیاه و سفید، سر به سجده می‎گذارند‎ ـ موج می‎زند.

روح عدالت، مساوات و آزادی اسلامی ظاهر می‎شود. آقا و نوکر، استاد و شاگرد، فقیر و غنی، همه در کنار هم می‎ایستند و چه بسا که گاهی سرباز در صف جلو و افسر ارشد در پشت سر او مشغول نماز و نیایش ذات پروردگار است؛ و از آنها کسی به خدا نزدیک‎تر است که تقوا و پرهیزکاریش بیشتر باشد و چنین همه با هم «اَللهُ أَکبَرُ» و «سُبْحَانَ رَبِّی الْعَظِیمِ وَبِحَمْدِهِ» و «رَبِّی الْأَعْلَی وَبِحَمْدِهِ» و «بِحَوْلِ ‎اللهِ وَقُوَّتِهِ أَقُومُ وَأَقعُدُ» می‎گویند.

مطالب مرتبط را از لینک های زیر پیگیری نمایید:

قرآن کتاب زندگی 

هلال ماه رمضان