مداخله امام زمان علیه السلام در برخی امور در عصر غیبت به چه نحوی است؟

مداخله امام زمان علیه السلام در برخی امور در عصر غیبت به چه نحوی است؟

سوال: اگر حکایت هایى در مورد مداخله حضرت در عصر غیبت، در امور براى شخصى یقین آور نباشد، چگونه مى توان براى امام غایب فایده اى تصوّر نمود؟ (در کتاب «امامت و مهدویت» در پاسخ به این سوال که فایده امام در عصر غیبت چیست، به حکایت هایى درباره دخالت امام علیه السلام تمسّک نموده اید.)

جواب: نظر بر این است که این سالبه کلیه را که آن حضرت از جمیع امور کناره گیرى دارند، و مطلقاً (مستقیماً یا به وسیله خواصّ خودشان و دیگران) تصرّف و مداخله در امور نداشته باشند را رد کنیم. به این بیان که نه ما به این سلب کلّى معتقدیم، و نه کسى مى تواند نسبت به آن ادّعاى قطع و یقین بنماید.

زیرا ممکن است چنان که بیان کرده ایم، آن حضرت توسط اولیا و خواص خودشان، یا به هر شکلى که مقتضى باشد، دخالت نمایند.

خلاصه مى توان گفت: به ظاهر آن حضرت مداخله کلّى و فراگیر در امور ندارند، و این سلب غیر کلّى با ایجاب جزئى که کسى نمى تواند آن را نفى نماید، منافات و مناقضه ندارد.

با اینکه ما امارات و نشانه هاى بسیار در طول تاریخ تشیع از این مداخله غایبانه آن حضرت در امور بسیار داریم؛ حال اگر کسى هم شکاک یا مغرض باشد و بگوید: من باور نمى کنم؛ در جواب مى گوییم: غرض ما بیان امکان این مداخله و ردّ سلب کلّى است.

به عبارت دیگر مى خواهم این شبهه را که امام در امور مطلقاً مداخله ندارند، رد کنم؛ زیرا این شبهه در صورتى وارد است که عدم مداخله مطلق آن حضرت، ثابت و معلوم باشد و چون این موضوع (عدم مداخله مطلق) قابل اثبات نیست، با وجود بشارت انبیاى گذشته و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمّه طاهرین علیهم السلام اگر هم مداخله آن حضرت در امور ثابت نشود، خللى در مسئله امامت و غیبت و شئون آن حضرت وارد نمى شود.

همان مقدار که تصرّف و مداخله ایشان در حدودى که مصلحت باشد امکان پذیر باشد، براى ردّ شبهه کافى است. چنان که در سایر افعال و صنایع و مخلوقات خداوند متعال، اگر در موردى فایده پدیده و مخلوقى را کشف نکردیم، و نتوانستیم براى آن فایده اى اثبات کنیم، دلیل بر عدم فایده نمى شود؛ که از زمان هاى کهن گفته اند: «عَدَمُ الْوِجْدَانِ لَا یدُلُّ عَلَى عَدَمِ الْوُجُودِ».

این ظهور و این غیبت و آنچه در اخبار و احادیث از امور خارق العاده رسیده است، همه جزو سنن الهیه و به اراده خداوند حکیم و علیم انجام مى شود. همان گونه که معتقدیم در عالم تکوین و خلقت، کار عبث و بیهوده واقع نشده و نمى شود، در این گونه امور نیز همین نظام و برنامه جارى است؛ (ذَلِک تَقْدِیرُ الْعَزیزِ الْعَلِیمِ‏).